Proje sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Ana partner kuruluşlar: Institut für Technikfolgenabschätzung und Systemanalyse (ITAS) am Karlsruher Institut für Technologie
Proje süresi: 2015’den beri
Tıp alanında son dönemlerde gerçekleşen inovasyonlar, insan doğasına bugüne kadar bilinmeyen türden müdahalelerin önünü açıyor. Kültürel kökenli farklı yorumlar ve davranış biçimleri toplum, kültür, hukuk ve politika için tümüyle yeni bu meydan okumalarla kurulan ilişkiyi önemli ölçüde etkiliyor. Genom biçimlendirme, öjenik programları, modern üreme teknolojileri ve gündelik bazda fitness ve sağlık verilerimizi analiz eden sağlık uygulamaları, tıp, bilim ve tekniğin bireysel ve toplumsal yaşamın farklı boyutlarını nasıl değiştirdiğinin yalnızca birer örneği. Tüm bu dinamik değişiklikler, bu gelişmelerin sosyo-teknolojik, sosyo-kültürel ve sosyo-politik süreçleri nasıl etkilediğine ilişkin sorulara yol açıyor. Türkiye toplumu gibi genç ve dinamik bir toplum için bu sorular özellikle büyük bir güncelliğe sahip ve onlarla ilgilenmek de son derece önemli. Dr. Melike Şahinol 15 Mayıs 2015 tarihinde “İnsan, Tıp ve Toplum” başlıklı yeni araştırma alanının kuruluşu ve geliştirilmesi amacıyla çalışmalarına başladı. Bu araştırma alanı kapsamında ağırlıklı olarak, Türkiye’de tıp alanındaki inovasyonlar yoluyla insan optimizasyonu pratiklerinin toplum tarafından ele alınışı incelenecek. Orient-Institut bu alandaki çalışmalarla Türkiye’de yeni ve henüz pek araştırılmamış bir alana giriş yapıyor ve tıp alanında biyo-, nöro-, nano- ve bilgi teknolojilerinin ortaya attığı güncel toplumsal meydan okumaları ilk kez konu ediyor. Bu alanın önde gelen Alman bilim kuruluşlarından biri olan ve Karlsruher Institut für Technologie (KIT) bünyesinde yer alan Institut für Technikfolgenabschätzung und Systemanalyse (ITAS) ile yapılan sıkı işbirliği, araştırma alanının kuruluşunda merkezi bir öneme sahip. Kurumlar arasında bir işbirliği anlaşması imzalanmış durumda. İşbirliğinin resmi başlangıcı 7 Aralık 2015 tarihinde ITAS’ta düzenlenen bir törenle yapıldı.
Projeler
Eklemeli Üretim: Çocuklukta Olanak Sağlayan Teknolojiler (Additive Manufacturing: Enabling Technologien in der Kindheit)
Proje sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Proje süresi: 2017 ‘den beri
Dr. Melike Şahinol “Eklemeli Üretim: Çocuklukta Olanak Sağlaya Teknolojiler“ (Additive Manufacturing: Enabling-Technologies during Childhood) adlı projesinde, doğuştan ve sonradan el ve parmaklarında uzuv kaybına uğrayan çocuklar için üç boyutlu (3B) yazıcı teknolojisiyle mekanik el, yani „Robotel“ yapma sürecini Teknoloji, Beden ve Tıp Sosyoloji ve Crip Technoscience (Sakatlık Teknobilimi) perspektifinden inceliyor. Teknolojik-fix mantığının ötesinde çocuklar için 3D baskılı protezlerin gelişimini Sakatlık Teknobilimi perspektifinden analizi çocukları ciddi bir anlamda tasarımcı olarak algılıyor. Araştırmanın merkezinde, çocuklar, ebeveynler, mühendisler ve doktorların katılımı ile Robotel tasarımının disiplinler arası koordinasyonu ve organizasyonu yer alıyor. Aynı zamanda teknoloji geliştirme sürecinde çocukların ve bedenlerin etkisi de araştırılacak. Ayrıca, insan-makine adaptasyonunun büyümekte olan beden koşulları altında nasıl gerçekleştirildiği de önemli bir araştırma konusudur. Orient-Institut Istanbul’un ”İnsan, Tıp ve Toplum” araştırma alanında yer alan proje, nitel yöntemler kullanılarak, “Robotel Türkiye” ile yakın işbirliği içinde uygulanmaktadır.
Hair:y_less Masculinities: Bir Kartografi. İran İslam Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma
Proje sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Araştırmacılar: Burak Taşdizen, MSc, Dr. Gülşah Başkavak
Proje Süresi: 01/2020 – 01/2022
Proje, “Iran ve Ötesi” araştırma odağı kapsamında Max Weber Vakfı’nın (Max Weber Foundation) “Wissen Entgrenzen” (Knowledge Unbound) projesi kapsamında Alman Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı (BMBF) tarafından fonlanmaktadır ve Orient-Institut Istanbul tarafından yürütülmektedir.
Proje websitesi: https://hairyless.hypotheses.org
Estetik cerrahiye ve bedenin tekno-medikal inşasına artan ilgi erkek bedenini tıbbileştirerek toplumsal cinsiyetlerin beden üzerinden müzakere edilmesinin ve yeniden inşasının önünü açtı. Minimal invaziv cerrahi prosedürlerin de dahil olduğu estetik cerrahi işlemler arasında erkekler tarafından en çok tercih edilen iki işlem olan lazer epilasyon ve saç ekimi erkeklerin kendi bedenlerinde saç ve kılı yeniden şekillendirme isteklerini de gözler önüne seriyor.
Bu araştırma, Ortadoğu’da ve küresel çapta güzellik sektörü ve saç ekim işlemleriyle öne çıkan Türkiye ve İran’daki klinik ve güzellik salonlarında gerçekleşen erkek saç/kıl ekimi ve kıl aldırma/yok etme pratiklerinin bir haritasını çıkarmayı hedefleyerek bu müdahalelerin ne tür yeni toplumsal cinsiyetlere gebe olduğu sorusunu ve erkekliklerin yeniden inşasında kılın önemini coğrafi, kültürel ve maddi farklar üzerinden tartışmaya açmaktadır.
E-sağlık: Türkiye’de Öz-Takip Cihazlarının Pratikleri ve Sosyo-Kültürel Boyutları (VALID-TR)
Proje Sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Araştırmacı: Dr. Gülşah Başkavak
Fonlayan: Almanya Federal Sağlık Bakanlığı
Proje Ortağı ve yönetimi (Almanya): Prof. Dr. Stefan Selke, Furtwangen University
Süre: 11/2017 – 02/2020
Türkiye’de sağlık verisi üreten ve bu araştırma ile birlikte “dijital öz-takip” cihazı olarak kavramsallaştırılan bireysel ölçüm cihazlarının kullanım pratikleri araştırılmaktadır. Proje, Almanya’daki Furtwangen Üniversitesi’nden Prof. Dr. Stefan Selke ile ortak yürütülmektedir. VALID-TR (Orient-Institut Istanbul) olarak bu proje kapsamında amaçlanan, sosyo-kültürel bir perspektifle, Türkiye’de öz-takip cihazlarının kullanım pratiklerinin incelenmesidir. Bireylerin sağlıklarına dair, dijital öz-takip cihazları vasıtasıyla gönüllü, sürekli ve kendi kendini kontrol amaçlı olarak topladıkları dijital verilerin, hangi koşullarda toplumsal bir mülkiyete dönüştüğü ve bu verilerin ne tür bireysel ve toplumsal sonuçlara yol açtığı araştırmanın önemli soruları arasında yer almaktadır. Teknoloji-beden ilişkisi bağlamında, öz-takip cihazlarının kronik hastalıklarda ne derece güçlendirmeyi (empowerment) sağladığı veya ne derece engelliliğe (barriers) etki ettiği de araştırmanın diğer sorularındandır.
Beyin Kapasitesinin Artırılması: Uygulamalar ve Teknikler (Neuroenhancement: Practices and Techniques)
Proje sorumlusu Dr. Melike Şahinol
Proje süresi: 2016 ‘dan beri
«NEPTurkey» projenin; amacı sınav dönemindeki çalışma yoğunluğu ve genel olarak yüklü işlerdeki zaman baskısı altında olmayla başa çıkma yöntemlerini analiz etmektir. Böylece, öğrenme ve çalışma stratejilerini geliştirme uygulamaları ve tekniklerini tanımlı hale getirmektir. Proje kendi empirik alan araştırması ile yöntemli teorik anlayışları birleştiren, karmaşık bir tema üzerinde çeşitlenmiş ve özenli bir bakış açısı yaratmayı hedefliyor.
Tartışmalı Sosyo-(biyo-)teknik İmgeler: Süt Bankası Yönetişiminin İran, Türkiye ve Avrupa’da Şekillenmesi
Proje sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Araştırmacı: Dr. Burcu Mutlu
Proje Süresi: 04/2019 – 12/2019
“Tartışmalı Sosyo-(biyo-)teknik İmgeler” projesi, Max Weber Vakfı’nın “Wissen Entgrenzen” (Knowledge Unbound) projesi kapsamında Alman Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı (BMBF) tarafından fonlandı ve Orient-Institut Istanbul tarafından yürütüldü.
Proje, İran İslam Cumhuriyeti, Türkiye ve Avrupa’daki anne sütü donör bankalarının karmaşık seyirlerine odaklanarak, anne sütünün tarihsel rotaları ile birlikte mevcut sosyo-teknik ve biyopolitik dönüşümlerini sosyolojik bir perspektiften ele almaktadır. Amaç, „Geliştirme Toplumları” (Enhancement Societies) çağındaki biyo-bankacılık uygulamalarını sadece toplumsal düzeyde değil, aynı zamanda kendini güçlendirme stratejileri olarak da eleştirel bir bakış açısıyla incelemektir.
Yardimci Üreme Teknoloji Alaninda Karsilasilan Sinirlarin Cözünmesi (Blurred Boundaries of Assistive Reproduction Technologies)
Proje sorumlusu Dr. Melike Şahinol
Proje süresi: 2015-2018
Bu araştırma projesinin hedefi, Türkiye’de mevcut olan Üreme Yardımcı Teknolojilerinin çeşitli yönlerini analiz etmektir, özellikle düzenleyici/hukui ve kültürlerarası sonuçları ve uluslararası etki alanları (uluslararası çapta uyarlanmış bir Teknoloji Değerlendirmi / küresel TD veya küresel bağlamda Sorumlu Araştırma ve İnovasyon gibi).
Seçilmiş Yayınlar
Editörlük
Turanlı, A., Şahinol, M. & Aydınoğlu, A. U. (2020), Türkiye’de STS: Bilim ve Teknoloji Çalışmalarına Giriş. Istanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi (Open Access: https://polen.itu.edu.tr/handle/11527/18483).
Şahinol, M., Coenen, C., & Motika, R. (2020). Upgrades der Natur, künftige Körper: Interdisziplinäre und internationale Perspektiven. Wiesbaden: Springer Fachmedien.
Hakemli dergilerde misafir editör
Compagna, D. & Şahinol, M. (2022). Manufacturing Life (Part 1). Special Section in NanoEthics Studies of New and Emerging Technologies, Volume 16, issue 1, April 2022, (pp 15–150), https://link.springer.com/journal/11569/volumes-and-issues/16-1.
Şahinol, M. & Başkavak, G. (2021). Türkiye’de Çekişmeli Bedenler: Tıp Teknolojisindeki Gelişmelerle Dönüşen Beden, Sağlık ve Toplum (engl. Contested Bodies in Turkey: Transformation of Body, Health and Society through Techno-Medical Innovations) Special Issue in Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/ Journal of Sociological Research (open access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosars/issue/61228).
Makaleler
Compagna, D., Şahinol, M. Enhancement Technologies and the Politics of Life. Nanoethics 16, 15–20 (2022). https://doi.org/10.1007/s11569-022-00416-z
Şahinol, M. (2021). Living in the Age of Neuro-Digitalization. Brain-Computer Interfaces for Patients with Amyotrophic Lateral Sclerosis. Philosophy, Theology and the Sciences, 8 (Being Human in a Technological Age), 53-80. https://doi.org/10.1628/ptsc-2021-0005
Kopilaš, V., Buzas, N., Carmesund, U., Ceausu, I., Chenhall, R., Şahinol, M., . . . Gajovic, S. (2022). The collection of narratives on strategies, ethics and public response of COVID-19 national vaccination process written by members of scholarly association Navigating Knowledge Landscapes Network. Mendeley Data, V1, doi: 10.17632/bwdf6v5wgr.1
Şahinol, M., & Taşdizen, B. (2021). Medicalised Masculinities in Turkey and Iran: The Eigensinn of Hair in Hair Transplantation. Somatechnics, 11(1), 48-67. doi:10.3366/soma.2021.0339
Şahinol, M., Başkavak, G. Contested Daily Routines, Contested Care. Children with Type 1 Diabetes in Covid-19 Times. Childhood Vulnerability (2021). doi:https://doi.org/10.1007/s41255-021-00017-0
Şahinol, M., & Başkavak, G. (2021). Sosyo-Biyo-Teknik Bakım Kompleksi: Tip 1 Diyabette Dijital Sağlık Takibi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 24(1), 110-145. doi:https://doi.org/10.18490/sosars.911385
Şahinol, M., & Başkavak, G. (2021). Türkiye’de Çekişmeli Bedenlere Giriş. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 24(1), 1-17. doi:https://doi.org/10.18490/sosars.911124
Şahinol, M. (2021). eHealth Applications in Knowledge Landscapes. In A. L. Svalastog, S. Gajović, & A. Webster (Eds.), Navigating Digital Health Landscapes: A Multidisciplinary Analysis (pp. 193-221). Health, Technology and Society. Palgrave Macmillan, Singapore. (online first 2020).
Şahinol, M., & Achatz, J. (2021). Digitale Selbstvermessung im türkischen Gesundheitssystem. Zugluft. Öffentliche Wissenschaft in Forschung, Lehre und Gesellschaft(1), 96-101.
Şahinol, M. (2020). My Cyborg Performance as a Techno-Cerebral Subject. In Chris Hables Gray, Steven Mentor & Heidi Figueroa Sarriera (Eds.) Modified: Living as a Cyborg (pp. 197-211): Routledge.
Şahinol, M. (2020). Posthumane Cyborgliebe? Die Anpassung des menschlichen Körpers an maschinelle Angebote im sexuellen Bereich. In Oliver Bendel (Ed.), Maschinenliebe. Liebespuppen und Sexroboter aus technischer, psychologischer und philosophischer Perspektive (pp. 147-162). Wiesbaden: Springer Gabler. https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-658-29864-7
Şahinol, M. (2020). Enabling-Technologien zwischen Normalität und Enhancement: 3D-gedruckte Prothesen für Kinder von Maker*innen. In M. C. Bauer & L. Deinzer (Eds.), Bessere Menschen? Technische und ethische Fragen in der transhumanistischen Zukunft (pp. 159-182). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-662-61570-6_9
Şahinol, M. (2020). eHealth applications in Knowledge Landscapes. In A. L. Svalastog, S. Gajovic & A. Webste (Eds.), Navigating Knowledge Landscapes: Digital Systems and Health Agency. Book series Health, Technology & Society. Palgrave Macmillan (forthcoming).
Şahinol, M., Başkavak, G. (2020). Türkiye’de Biyomedikalizasyon: Sağlığın Dijitalleşmesi ve Öz-Takip Pratikleri. In A. Turanlı, A. U. Aydınoğlu & M. Şahinol (Eds.), Türkiye’de STS: Bilim ve Teknoloji Çalışmalarına Giriş (pp. 103-117). Istanbul: İTÜ (Open Access: https://polen.itu.edu.tr/handle/11527/18483).
Şahinol, M. (2019). Collecting Data and the Status of the Research Subject in Brain-Machine Interface Research in Chronic Stroke Rehabilitation. In: Somatechnics 9.2-3 (2019): 244–263, Edinburgh University Press.
Şahinol, M., Aydınoğlu, A., & Kaygan, H. (2018). STS (in) Turkey as Extitution. EASST Review, 37(1).
Şahinol, M. (2018). Die Überwindung der ‘Natur des Menschen’ durch Technik. Körper-Technik-Verhältnisse am Beispiel der Cyborgkonstitution in den Neurowissenschaften. In B. P. Goecke & F. Meier-Hamidi (Eds.), Designobjekt Mensch? Transhumanismus in Theologie, Philosophie und Naturwissenschaften (pp. 461-489). Freiburg / Basel / Vienna: Herder Verlag.
Şahinol, M., & Kuhnt, A.-K. (2018). Quo Vadis Fetura? Reproduktionstechnologien als Teil des Human Enhancement: Ein Ländervergleich zwischen Deutschland und der Türkei. In B. P. Goecke & F. Meier-Hamidi (Eds.), Designobjekt Mensch? Transhumanismus in Theologie, Philosophie und Naturwissenschaften (pp. 429-459). Freiburg / Basel / Vienna: Herder Verlag.
Şahinol, M. (2017). Reproductive Health in Turkey: From Enhancing Eggs to Intercultural Implications for Responsible Research and Innovation. In D. M. Bowman, A. Dijkstra, C. Fautz, J. Guivant, K. Konrad, C. Shelley-Egan, & S. Woll (Eds.), The Politics and Situatedness of Emerging Technologies (Vol. 8, pp. 111-127). Berlin: IOS Press.
Etkinlikler
Konferans ve çalıştay organizasyonları (seçilmiş)
Workshop/Symposium: “Access and Tinkering: Designing Assistive Technologies as Political Practice with an Interactive Maker Session”, 3. DFG network meeting “Dis/Abilities and Digital Media”
Organizasyon: Dr. Melike Şahinol (OII), with Tom Bieling (HAW Hamburg), Anna-Lena Wiechern (University Lüneburg) and Robert Stock (HU Berlin)
Tarih: 9/16.-17./2021
Destekleyen: DFG, German Research Foundation
Panel „Is there a Middle Eastern Body?“
Organizasyon: Dr. Melike Şahinol (OII), Prof. Dr. Claudia Liebelt (Freie Universität Berlin)
Tarih: 9. August 2021
IUAES-Annual Conference of the Commission of the Middle East, hosted by Orient Institute Istanbul, 7.–9. August 2021, online.
STS Turkey „Science, Technology and Society Winter School 2021“
Co-Organizasyon: Dr. Melike Şahinol (OII)
Destekleyen: Istanbul Bilgi University, Department of Media
Tarih: 3.-5.2.2021
Supported by Istanbul Bilgi University, the third session of STS TURKEY Science, Technology and Society Winter School, took place on February 3-5, 2021. During the three-day training, researchers and academicians from different disciplines taught theory and method courses on STS. Half of the last day of the program was devoted to the discussion of research topics of the participants.
Çalıştay: „Technology and the Body: Care, Empowerment and the Fluidity of Bodies“
Akademik Koordinasyon: Dr. Melike Şahinol (OII)
Tarih: 01/21/2020
Destekleyen: Orient-Institut Istanbul
As part of the “Knowledge Unbound” TM 2c IRSSC project, an internal workshop titled “Technology and the Body: Care, Empowerment and the Fluidity of Bodies” was held at the Orient-Institut Istanbul on 21 January 2020. The workshop brought together two research areas of the institute, namely, “Human, Medicine and Society” and “Study of Religions”, each with a distinctive approach to the study of body.
The workshop involved 13 participants including researchers, artists and locals (from Turkey and Iran) of diverse backgrounds for a fruitful exchange of knowledge and expertise on the IRSSC project. The research areas of the participants span from sociology of medicine to study of religions, from sociology of Middle East to masculinity studies and disability studies in feminist technoscience.
STS TURKEY Bilim, Teknoloji ve Toplum İkinci Kış Okulu 2020
Organizasyon: Dr. Melike Şahinol (OII)
Tarih: 01/14-16/2020
Co-Organizasyon: Arsev Umur Aydinoglu, Ph.D. (Middle East Technical University), Emine Öncüler Yayalar (Bilkent University) and Şafak Kılıçtepe
Destekleyen: Bilkent Üniversitesi, ODTÜ Tasarım Fabrikası
STS TURKEY Bilim ve Teknoloji Çalışmaları Araştırma Ağı olarak ülkemizde Bilim ve Teknoloji Çalışmaları (STS) alanında araştırma ve eğitim faaliyetlerini teşvik ederek alanın görünürlüğünü ve yaygınlığını arttırma amacıyla çalışıyoruz. STS alanının temel teorik çerçevelerini, önemli kavramlarını ve ilgili tartışmalarını alana giriş düzeyinde aktarmak amacıyla Ocak ayında ilk defa Orient-Institut desteğiyle İstanbul’da bir Kış Okulu düzenlemiştik.
STS TURKEY Bilim, Teknoloji ve Toplum İkinci Kış Okulu ise 14-16 Ocak 2020 tarihlerinde ODTÜ Tasarım Fabrikası, Ankara’da gerçekleşecek. Bilkent Üniversitesi ve ODTÜ Tasarım Fabrikası tarafından desteklenen Kış Okulu kapsamında, üç gün boyunca farklı disiplinlerden 10 uzman araştırmacı ve akademisyen 10 farklı konuda eğitim verecek; programın yarım günü ise katılımcıların güncel araştırma konularını tartışmasına ayrılacak.
Akademik Koordinasyon: Dr. Melike Şahinol (OII)
Tarih: 12/04/2019-03/04/2020
İnsan, Tıp ve Toplum alanı, disiplinlerarası, yenilikçi ve geniş bir konu yelpazesini kapsar. Tıp, bilim ve teknolojide görülen hızlı değişim ve gelişmeler toplumların yapısında da sürekli yeniliklere, ve düzenlemelere yol açmaktadır. Bu yenilikler, sağlık kurum ve politikalarının sosyal, ekonomik, hukuki ve kültürel yönleri ile ilgili olup ayrıca hastalık, sağlık, tıp algısındaki değişimlerle de ilintilidir. Bu nedenle yeni tıp teknolojilerinin desteğiyle, hastalıkları önleme ve sağlığın bireysel düzeyde teşvik edilip bireylere sorumluluk yüklenmesiyle ile birlikte yeni kişisel bakım uygulamaları giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Tıp, bilim ve teknoloji ilişkisinin tarihsel anayasası ve etkinliği bu bağlamda önemlidir, çünkü dönüşüm süreçleri bugünümüzü ve geleceğimizi çeşitli düzeylerde etkiler.
Bireysel düzeyde, örneğin biyonik vücut parçalarının gelişmesinin bir sonucu olarak, insan-makine konstellasyonların yeni biçimleri ortaya çıkmaktadır. Biyoteknolojideki bu ilerlemelerin sosyal düzeydeki yansımaları olarak, doktor-hasta ilişkilerinde değişimler yaşanmaktadır ve toplumun teknoloji ile iç içe geçmesinden kaynaklanan yeni meslekler veya sosyo-teknik ortamların ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Bu insan, tıp ve toplum arasındaki sınırın bulanıklaşması neticesinde, yeni kurumsallaşma biçimleri, ayrımcılık ve sağlık ve toplumla ilgili yeni hukuki konular ortaya çıkmaktadır. Tıbbi ilaçlar, cihazlar ve teknolojiler tedavi dışı amaçlar için uygulandığında “insan geliştirme” ve “sağlıklı bir toplum” gibi yeni anlayışları teşvik eden oldukça tartışmalı konular gündeme gelmektedir. Tıp ve teknolojideki bu türden yenilik ve gelişmelerin uzantısı olarak sürekli “dönüşen bir toplum” içinde yaşamanın sosyo-teknik, kültürel, etik, yasal ve politik yönlerini yeniden şekillendirmedeki etkileriyle ilgili soruları ortaya çıkarması hem sosyal ve beşerî hem de tıp bilimleri gibi pek çok bilimsel alana değen güncel tartışmaları doğurmaktadır.
Enstitümüzün “Insan, Tip ve Toplum” bilim alanı bünyesinde düzenleyeceğimiz bu konferans dizisinde, yukarıda sıralanan bu konuları ve soruları daha derin ve disiplinlerarası bir yaklaşımla tartışacağız.
Danişman: Dr. Melike Şahinol (OII)
Katılımcılar: Ayşe Melis Okay, Beyza Dilem Toptal, Burak Kaynar, Burak Taşdizen, Umut Özöver, Öykü Sorgun, Pelin Günay
Event: STS TURKEY 2019 konferans, Istanbul Technical University
Tarih: 09/10-12/2019
‘Siborg Karşılaşmalar’, zamanın dışında; ne geçmişte ve gelecekte ne de şimdide, cins ve cinsiyetin ötesinde, insan ve insan-olmayanın birlikteliğinden doğan melezlerden oluşan bir evren deneyimi sunar. Entegre devrelerin ve bir yere ait olmama hislerinin dualitelerinde, şeylerin düzenine kafa tutarak yaşarlar.
Yurtsuz bir yerli olarak, siborg alemine ait kesitlerle karşılaşacaksın. Bu yaratımda siborg; etten ve kemikten vücut bulmuş veya bulmamış; politik, şiirsel, canlı veya cansız, dijital ve/veya mekanik bir müdahaledir. Bu sergide, kurgu ve gerçekliğin iç içe geçtiği bir hikaye; siborg teorisi, feminist tekno bilim, insan geliştirme, laboratuvar çalışmaları, engellilik/-ebilirlik ve nesne politikaları ile bezenmiştir.
STS TURKEY 2019 Konferansı
Istanbul Technical University (ITU), hosted by ITU Master Program and the Department of Science, Technology and Society and the Department of Human and Society Sciences (ITU).
Konferans Kurumu:
Prof. Dr. Aydan Turanlı, İstanbul Teknik Üniversitesi (Düzenleme Kurulu Başkanı)
Dr. Asli Çalkıvik, İstanbul Teknik Üniversitesi (Düzenleme Kurulu)
Dr. Özlem Yılmaz, İstanbul Teknik Üniversitesi (Düzenleme Kurulu)
Dr. Melike Şahinol, Orient-Institut İstanbul (STS TURKEY coordinator)
Dr. Arsev Umur Aydınoğlu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (STS TURKEY coordinator)
Dr. Harun Kaygan, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (STS TURKEY coordinator)
Destekleyen: STS TURKEY, Inventram
STS TURKEY Kuruluş Toplantısı
Sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Toplantı tarihleri: 03.-04.10.2017
Ana partnerler: Arsev Umur Aydinoglu, Ph.D. (Tasarım Fabrikası, Orta Doğu Teknik Üniversitesi) ve Yrd. Doç. Dr. Harun Kaygan (Endüstri Ürünleri Tasarımı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi)
Destekleyen: Orient-Institut Istanbul, European Association for the Study of Science and Technology (EASST)
STS TURKEY Bilim ve teknoloji çalışmaları, Türkiye Araştırma Ağıdır. (STS olarak bilinen alan, Türkçe’de kimi zaman BTÇ veya BTT olarak kısaltılır.) 2017’de bilim, teknoloji ve tıp alanında Türkiye’de çalışmalar yapan araştırmacıları birleştirecek bir platform olarak kurulmuştur.
Konferans: Doğayı Geliştirmek, Gelecekteki Bedenler: Disiplinlerarası ve Uluslararası Perspektifler
Proje sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Konferans tarihleri: 17.- 18. 6.2016
Ana partner kuruluşlar: Institut für Technikfolgenabschätzung und Systemanalyse (ITAS) am Karlsruher Institut für Technologie; Synenergene; Bio-Faction
Destekleyen: Fritz Thyssen Stiftung
İnsan genetik yapısının ve insan bedeninin manipülasyonu, doğanın “optimizasyonu” ve insanın kendini şekillendirmesi ve başkaları tarafından şekillendirilmesi konusundaki olanaklar müthiş bir hızla gelişiyor. Yeni metotların yardımıyla örneğin embriyolar gen teknolojik açıdan değiştiriliyor; depresyonlar yapay beyinler üzerinden baskı altında tutuluyor. Eksikli olarak kabul edilen biyolojik beden önce geleceğe yönelik vizyonlar halinde, ama pratikte giderek daha çok siborg (sibernetik organizma), yedek parça deposu veya teknik ilerleme objesi olarak görülüyor. “İnsan doğası”, gen teknolojik girişim olanakları, nöro protezler, kimeralar ve başka teknolojik ve tıbbi gelişmeler sonucunda giderek daha fazla sorgulanır hale geliyor. İnsan olmakla ilgili yeni tasavvurlar mı oluşuyor? Bu görünürde istenildiği kadar manipule edilebilecek insanların “cesur yeni dünya”sı kültürlerarası perspektiften bakıldığında nasıl görünecek? Çoğunluğu Müslüman olan bir toplum, insan bedeni üzerindeki bu modifikasyon teknikleri ve kısmen önemli ölçüde fütüristik modifikasyon olanakları ve teknolojileriyle nasıl bir ilişki kuruyor? Konferansın hedefi doğanın güncellenmesi ve bedenin geleceği konusundaki uluslararası perspektifleri, özellikle de Türk-Alman perspektiflerini disiplinlerarası bir fikir alışverişi çerçevesinde biraraya getirmek. Ayrıca, pek çok alanda birbiriyle sıkı bağlar içinde olan Türkiye ve Almanya arasındaki kültürel, ekonomik ve tıp politikalarına ilişkin farklılıklar, human enhancement (insan iyileştirme) konusundaki mevcut söylemlerde yer alan “Batı” ağırlıklı bakış açılarını eleştirel bir yaklaşımla sorgulamak ve konuyla ilgili Türk-Alman bilim alışverişini gerçekleştirmek imkanını da sunuyor.
“Doğayı Yeniden Şekillendirmek, İnsan Hayatı Geliştirmek mi? Tıp, Bilim ve Teknoloji Hayatımızı Nasıl Biçimlendirir”
Proje sorumlusu: Dr. Melike Şahinol
Proje tarihleri: Sonbahar 2016 – İlkbahar 2017
Tıp, bilim ve teknoloji alanlarındaki güncel gelişmeler, insan”optimizasyonu”nu bugüne kadar bilinmeyen boyutlara ulaştırıyor. Konferans serisi, bu gelişmelerin sonuçlarını disiplinlerarası ve kültürlerarası yaklaşımlarla tartışmayı amaçlıyor. Tartışmanın merkezinde insan üzerinde yaşam bilimleri pratiğinden kaynaklanan değişiklikler ve insan olmak ve yaşamın doğası hakkında varolan toplumsal tasavvurlar arasındaki karşılıklı etkileşim yer alacak. İnsan biyolojisine yapılan bu bilimsel-teknolojik müdahaleler ne gibi kültürel ve toplumsal sonuçlara yol açıyor? Bunun toplumlarımız için yaratacağı sonuçlar nelerdir? İnsan biyolojisine yapılan bu müdahalelerin ve yol açtıkları sonuçların gerçekte yaşamın iyileşmesine bir katkısı olacak mı sorusu da büyük bir öneme sahip.
Bu konferans serisiyle Orient-Institut Istanbul yeni araştırma alanı “İnsan, Tıp ve Toplum“ kamuoyuna tanıtıyor ve Türk ve Alman bilim insanları arasında gerçekleşecek bir bilimsel diyaloğu başlatıyor.
Konuk Araştırmacılar
Shahrzad Irannejad (RTG 1876 “Early Concepts of Humans and Nature”, JGU Mainz), doktora tezi başlığı: Localization of the Avicennean Inner Senses in a Hippocratic Body (1.9.2019–29.2.2020)
Benan Grams (Georgetown University), doktora tezi başlığı: The History of Ottoman Medicine in Syria 1832-1919 (1.7.2019–31.12.2019)
Şafak Kılıçtepe (Indiana University Bloomington), doktora tezi başlığı: Reproductive Technologies, Pronatalism and Ethnicity: An Ethnography of Situated Reproduction in Turkey (28.11.2018–10.5.2019)
Maria Kramer (London School of Economics and Political Science, LSE), doktora tezi başlığı: The Inherited Risk”. The Medicalisation of Consanguineous Marriage in Contemporary Turkey (19.10.2016–18.3.2017)
Hande Güzel (University of Cambridge), doktora tezi başlığı: Becoming of the Body through Re-Virginization Practices in Turkey (1.10.2016–28.2.2017)